Wetsvoorstel Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (deel 1)

Aan de kwaliteit van bouwwerken worden steeds hogere eisen gesteld. Het gaat niet meer alleen om constructieve veiligheid, maar ook om bijvoorbeeld brandveiligheid, duurzaamheid en energieverbruik. Mede om die reden gaat het huidige stelsel van toezicht op het bouwproces de komende jaren op de schop.

Door steeds uitgebreidere regelgeving is meer en anders georganiseerd toezicht nodig. Mede ter bescherming van opdrachtgevers, wordt daarom de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ingevoerd. Deze wet bevat wijzigingen in het stelsel van bouwtoezicht en introduceert een private kwaliteitsborger als aanvullende controleur op de bouw, maar de wet wijzigt ook belangrijke artikelen in het Burgerlijk Wetboek (BW) over aanneming van werk. In deze blog komen drie belangrijke onderdelen van de Wkb aan bod: de gewijzigde waarschuwingsplicht (art. 7:754 BW), de introductie van het consumentendossier (art. 7:757a BW) en de wijze van inwerkingtreding van de Wkb.

Gewijzigde waarschuwingsplicht (art. 7:754 BW)

Artikel 7:754 BW regelt de waarschuwingsplicht van de aannemer. Op basis van dit artikel is de aannemer verplicht de opdrachtgever te waarschuwen voor:

1. onjuistheden in de opdracht;
2. gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever, en;
3. fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften.

Met de invoering van de Wkb wordt de waarschuwingsplicht verzwaard. De waarschuwing van de aannemer dient schriftelijk en ondubbelzinnig te geschieden. Daarbij moet de aannemer de opdrachtgever tijdig wijzen op de mogelijke gevolgen van de geconstateerde onjuistheden en gebreken.

Van deze waarschuwingsplicht kan niet ten nadele van de consument-opdrachtgever worden afgeweken. Wel kan daarvan worden afgeweken ten nadele van een professionele opdrachtgever. Zeker in professionele aanneemcontracten is het dus zaak hier op te letten.

Het consumentendossier (art. 7:757a BW)

Helemaal nieuw is de introductie van het consumentendossier. Het nieuwe artikel 7:757a BW verplicht de aannemer om bij de gereedmelding van de bouw – dus nog vóór de oplevering – een consumentendossier te overhandigen aan de opdrachtgever. Dit consumentendossier dient een volledig inzicht te geven in de uitvoering van de aanneemovereenkomst. Het bevat in ieder geval:

• tekeningen en berekeningen over het tot stand gebrachte bouwwerk en de bijbehorende installaties;
• een beschrijving van toegepaste materialen en installaties;
• de gebruiksfuncties van het bouwwerk, en;
• gebruiks- en onderhoudshandleidingen.

Bij de uitvoering van een werk worden nogal wat tekeningen en documenten opgesteld. Nog onduidelijk is welke documenten precies overlegd moeten worden. Veel zal afhangen van de complexiteit van het bouwwerk en de mate van professionaliteit van de opdrachtgever. Om de praktijk enige handvaten te bieden, gaat NEN een nieuw normblad uitgeven (Nationale Praktijk Richtlijn (NPR) 8092) waarin een richtlijn is vastgelegd voor de oplevering aan consumenten. Partijen zijn vrij om een consumentendossier conform de NPR 8092 af te spreken.

De Wkb laat ruimte om van dit nieuwe artikel af te wijken. Het kan zelfs helemaal worden uitgesloten. Het is dan ook raadzaam om in de aanneemovereenkomst vooraf duidelijkheid te scheppen over de omvang en inhoud van het consumentendossier. Houd daarbij als aannemer rekening met het doorleggen van eventuele verplichtingen tot het overleggen van stukken ten behoeve van het consumentendossier aan onderaannemers.

In het wetsontwerp is ten aanzien van het consumentendossier geen overgangsrecht opgenomen. Inmiddels is voorgenomen om hierin te gaan voorzien. Het consumentendossier hoeft niet te worden overgelegd als het ziet op overeenkomsten van aanneming van werk die zijn gesloten vóór de inwerkingtreding van artikel 7:757a BW.

Inwerkingtreding

Het wetsvoorstel is al op 21 februari 2017 aangenomen door de Tweede Kamer en op 14 mei 2019 door de Eerste Kamer. De inwerkingtreding van de Wkb is gekoppeld aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet. De inwerkingtreding van de Omgevingswet is op dit moment voorzien voor 1 januari 2024.

Op het moment dat de Wkb in werking treedt, zullen niet direct alle wijzigingen ingaan. Het nieuwe toezichtsysteem met private kwaliteitsborgers zal gefaseerd worden ingevoerd, startend met bouwwerken in gevolgklasse 1 (eenvoudige bouwwerken). Na evaluatie zal bezien worden of gevolgklassen 2 en 3 ook onder het nieuwe toezichtstelsel gebracht kunnen worden. Het eerste evaluatiemoment daarvoor staat ingepland drie jaar na de inwerkingtreding van de Wkb. De wijzigingen in het BW zullen echter wel direct bij de inwerkingtreding worden doorgevoerd.