Gepubliceerd op16 maart 2020

Update: veel gestelde werkgeversvragen over het coronavirus

Eerder gaf onze arbeidsrechtspecialist Marie-Chantal Beliën-van Oss antwoord op veel gestelde werkgeversvragen rondom het coronavirus COVID-19. De aanvullende maatregelen die het Kabinet afgelopen zondag 15 maart heeft genomen in de aanpak van het coronavirus brengen opnieuw vragen met zich mee. Is werktijdverkorting en deeltijd WW-uitkering voor u als werkgever bijvoorbeeld een mogelijke oplossing? En zo ja, hoe lang geldt het en heeft het gevolgen voor het salaris van uw werknemers? Kunt u uw werknemers verplichten om (bovenwettelijke) vakantiedagen op te nemen omdat er minder werk is? Marie-Chantal geeft antwoord op deze vragen, en meer.

U krijgt als ondernemer geen compensatie voor de sluiting van uw bedrijf. Het Kabinet heeft nogmaals gewezen op verschillende bestaande mogelijkheden om ondernemers die in de problemen komen te helpen. Zo kunnen ondernemers werktijdverkorting aanvragen, kan de belastingdienst uitstel van betaling verlenen en verruimt EKZ de borgstelling voor midden- en kleinbedrijf. Ondernemers die last ondervinden van het wegblijven van klanten of ondernemers die hun onderneming tijdelijk moeten sluiten kunnen daardoor makkelijker geld lenen. Hiernaast wordt nog gepleit voor meer gerichte overheidssteun.

Werktijdverkorting en WW-uitkering is voor de meeste ondernemers op dit moment dé oplossing bij een tijdelijke bedrijfssluiting. Ook voor andere ondernemers die te maken hebben met werkvermindering wegens het coronavirus blijft dit hulpmiddel dé oplossing. Op dit moment hebben al ruim 5.000 ondernemingen werktijdverkorting aangevraagd.

Wat zijn de voorwaarden voor werktijdverkorting?

De werktijdverkorting moet worden aangevraagd bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De vergunning wordt verleend als:

In een periode 2 tot maximaal 24 weken minimaal 20% minder werk wordt verwacht;
Door een oorzaak die niet tot het normale bedrijfsrisico hoort;
En die tijdelijk en niet structureel is.

Wordt de aanvraag gehonoreerd, dan mag de werktijd van de betrokken werknemers worden verkort. Wordt de aanvraag geweigerd, dan bestaat de mogelijkheid om in bezwaar en beroep te gaan tegen dit besluit. Nadat de vergunning is verkregen moet u als werkgever bij het UWV melden voor welke werknemers de werktijdverkorting is aangevraagd en wat het normale arbeidspatroon is. U heeft een strakke administratieplicht ten aanzien van het aantal gewerkte uren.

Voor welke werknemers geldt de werktijdverkorting?

De werktijdverkorting kan worden aangevraagd voor al het personeel waarvoor een loondoorbetalingsverplichting bestaat en gaat dus niet op voor uitzendkrachten, oproepkrachten en payrollwerknemers. Let op: mogelijk hebben oproepkrachten per 1 januari 2020 een dienstverband voor een vast aantal uren. Is een werknemer voor de vergunningsperiode al ziek? Dan kan geen werktijdverkorting worden aangevraagd. Wordt een werknemer tijdens de vergunningsperiode ziek? Dan loopt de WW-uitkering door. Ook voor zzp’ers kan geen werktijdverkorting worden aangevraagd. Zzp’ers kunnen mogelijk wel gebruik maken van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) via hun gemeente.

Welke gegevens heb ik nodig voor de werktijdverkorting?

Bij de aanvraag moet een overzicht worden gegeven van alle personeelsleden met informatie over de arbeidsovereenkomsten. Daarnaast dient u een onderbouwing te geven van het aantal uren dat verminderd moet worden.

Kan ik mijn aanvraag voor werktijdverkorting wijzigen?

Stel, u heeft een werktijdverkorting aangevraagd voor 30%. Omdat u uw onderneming nu tijdelijk moet sluiten wilt u dit verhogen naar 100%. In dat geval kunt u een verzoek indienen om uw eerdere aanvraag aan te passen.

Heb ik instemming nodig van de ondernemingsraad en moet ik de vakbonden inlichten voor de werktijdverkorting?

Voor het aanvragen van werktijdverkorting is geen instemming van de ondernemingsraad nodig. Het inlichten van de vakbonden is evenmin nodig, tenzij dat in de CAO anders is bepaald.

Hoe lang geldt de vergunning voor werktijdverkorting?

De vergunning voor werktijdverkorting geldt maximaal 6 weken, maar kan nog 3 keer worden verlengd tot maximaal 24 weken. Na ontvangst van de vergunning moet dit zo snel mogelijk worden gemeld bij het UWV, zodat het UWV de WW-uitkeringen kan uitbetalen. Door het grote aantal aanvragen zal er waarschijnlijk sprake zijn van vertraging.

Hebben werknemers tijdens de werktijdverkorting aanspraak op het normale salaris?

Nee, u kunt zich als werkgever op het standpunt stellen dat er géén loondoorbetalingsplicht bestaat tijdens werktijdverkorting. Werknemers vallen dan terug op een lagere WW-uitkering voor het deel dat hun werktijd is verkort. Dit is anders dan voorheen. Vroeger ontving de werkgever bij werktijdverkorting de WW-uitkering van het UWV. Dit werd dan in mindering gebracht op de lonen. Hierdoor waren de loonkosten voor de werkgever lager, maar de werkgever diende de WW-uitkeringen wel aan te vullen, waardoor werknemers het normale salaris ontvingen.

Per januari 2020 is dit door de invoering van de Regeling onwerkbaar weer veranderd. In artikel 5 is namelijk bepaald dat een werkgever tijdens werktijdverkorting is vrijgesteld van de wettelijke loondoorbetalingsplicht. U hoeft dus geen (aanvullend) loon te betalen over de uren waarvoor werktijdverkorting is aangevraagd.

Wat is het gevolg voor de werknemer als ik het loon niet doorbetaal tijdens werktijdverkorting?

In dat geval valt de werknemer terug op de WW-uitkering voor het gedeelte dat de werktijd van de werknemer is verkort. In het begin gaat het dan om 75% van het maximum dagloon en daarna 70% daarvan. Als het salaris hoger is dan het maximum dagloon dan kan de werknemer te maken krijgen met een flinke terugval in inkomen.

Heeft werktijdverkorting gevolgen voor de WW-rechten van een werknemer?

Ja, de tijd dat een werknemer gebruik maakt van een WW-uitkering wegens werktijdverkorting wordt dit afgetrokken van zijn opgebouwde WW-rechten. Daarnaast kan het voorkomen dat de werknemer in deze periode elders ander werk verricht. Dat wordt in mindering gebracht op de WW-uitkering.

Kan ik mijn werknemers verplichten om (bovenwettelijke)vakantiedagen op te nemen omdat er minder werk is?

Tenzij de arbeidsovereenkomst of CAO daarvoor een andere regeling biedt kunt u als werkgever de bovenwettelijke vakantiedagen en tijd-voor-tijdregeling (bijvoorbeeld voor overwerk) aanwijzen. Over wettelijke vakantiedagen kunt u met de werknemer afspraken maken.

Is reorganisatie en deeltijdontslag in deze tijd mogelijk?

Is er geen sprake van een tijdelijke situatie maar van een structurele situatie? Dan blijft een reorganisatie mogelijk, ook in combinatie met werktijdverkorting. Ook kan een deeltijdontslag nog tot de mogelijkheden behoren.