Hebt u besteld? Of toch niet?

De band Rowwen Hèze zong het in 1991 al: “Ach bestel mar, bestel mar, bestel mar, Ge wet dat ik ’t neet kan loate.” Het begrip “bestellen” leidt echter niet alleen tot een (mogelijk) drankprobleem, maar soms ook tot een juridisch probleem. Dat bleek onlangs uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 4 april 2018.

Bijna iedereen drinkt bij tijd en wijle wel eens een alcoholhoudend drankje en bestelt wat aan de bar. Of gewoon bij de slijter via internet. Met name degene die bij de slijter om de hoek niets (meer) van zijn of haar gading kan vinden en bijvoorbeeld op zoek is naar een bijzondere whisky, kan zijn zoektocht vanachter de computer simpelweg verbreden. De kans is in dat geval groot dat hij of zij uitkomt bij Catawiki (die overigens ook een handige app heeft ontwikkeld).

Sterke drank

Catawiki is een Nederlands internetbedrijf uit Assen, dat inmiddels 10 jaar bestaat. Dit bedrijf publiceert een zogenaamde wiki-verzameling van verzamelaarscatalogi, die kan worden bewerkt door elke geregistreerde gebruiker. Sinds 2011 organiseert Catawiki onlineveilingen in tientallen categorieën, of het nu gaat om motoren of brommers, postzegels, stripboeken of horloges. Catawiki biedt ook de mogelijkheid om sterke drank te verkopen en te kopen. De verkopers kunnen sterke drank in de vorm van zogenoemde kavels ter veiling aanbieden, waarna potentiële kopers op de website biedingen kunnen plaatsen op de kavel. Catawiki is geen partij bij de koopovereenkomst en heeft de sterke drank niet onder zich en Catawiki heeft ook geen vergunning om het slijtersbedrijf uit te kunnen oefenen. Het zijn de verkopers, die moeten zorgen voor de levering en bezorging van de kavels.

Deze concurrentie is de Vereniging SlijtersUnie een doorn in het oog en hierom heeft zij de burgemeester van Assen verzocht om handhavend tegen Catawiki op te treden wegens overtreding van artikel 19, eerste lid, van de Drank- en Horecawet. Als deze bepaling wordt overtreden en geen concreet zicht op legalisatie bestaat, zou dat in beginsel moeten leiden tot een handhavingsbesluit.

In Artikel 19, eerste lid, van de Drank- en Horecawet, is bepaald dat het:

“(…) is verboden, anders dan in de rechtmatige uitoefening van het slijtersbedrijf […] gelegenheid te bieden tot het doen van bestellingen voor sterke drank en sterke drank op bestelling af te leveren of te doen afleveren aan huizen van particulieren. […]”.

De SlijtersUnie betoogt dat Catawiki artikel 19, eerste lid, van de Drank- en Horecawet overtreedt, omdat Catawiki verkoper en koper tot elkaar brengt en aldus gelegenheid biedt tot het doen van bestellingen voor sterke drank. De juridische vraag is of Catawiki daadwerkelijk gelegenheid biedt voor het doen van bestellingen voor sterke drank.

Hebt u iets besteld?

Het venijn in deze zaak schuilt echter niet in de sterke drank, maar in het begrip “bestelling”. In de Drank- en Horecawet is echter niet gedefinieerd wat onder “bestelling” moet worden verstaan en ook in de wetsgeschiedenis van de Drank- en Horecawet is de betekenis van dit begrip niet geduid. De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelt hierom dat de rechtbank terecht aansluiting heeft gezocht bij hetgeen daaronder in het spraakgebruik wordt verstaan. Volgens het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal wordt onder het begrip “bestelling” verstaan de opdracht tot levering en bezorging.

De kater

Het doen van een bieding op een aangeboden kavel leidt niet rechtstreeks tot koop en levering of bezorging van die kavel en kan daarom dus niet gelijk worden gesteld aan het doen van een bestelling. Hierom heeft de rechtbank volgens de Afdeling terecht geconcludeerd dat Catawiki door middel van haar website geen gelegenheid biedt tot het doen van bestellingen voor sterke drank.

De Afdeling volgt dan ook niet de ruime uitleg van artikel 19, eerste lid, van de Drank- en Horecawet die de SlijtersUnie bepleit. Die uitleg volgt namelijk niet uit de tekst van de bepaling en ook niet uit de geschiedenis van de totstandkoming van de bepaling. Het volgen van de uitleg van de SlijtersUnie zou volgens de Afdeling bovendien strijd opleveren met het legaliteitsbeginsel dat is verwoord in artikel 5:4 van de Algemene wet bestuursrecht.

De conclusie luidt dan ook dat Catawiki geen gelegenheid biedt tot het doen van bestellingen van sterke drank en dat niet in geschil is dat Catawiki geen sterke drank op bestelling aflevert of doet afleveren. Hierom heeft Catawiki artikel 19, eerste lid, van de Drank- en Horecawet niet heeft overtreden. De burgemeester heeft hierom terecht niet handhavend tegen Catawiki opgetreden. Voor de SlijtersUnie zal dat ongetwijfeld een flinke kater zijn.

De inhoud van dit blog is algemeen van aard en er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Indien u concrete vragen hebt of advies wenst, kunt u vrijblijvend telefonisch of per e-mail contact opnemen met mr. Michel Plug (michel.plug@cees.nl).