Veel studenten moeten praktijkervaring opdoen in verband met hun opleiding, willen hun curriculum vitae oppoetsen of willen kijken of hun verwachtingen kloppen met de praktijk. Doorgaans vinden werkzaamheden tijdens een stage of leer-werktraject plaats op basis van een stage-overeenkomst of een leer-arbeidsovereenkomst.
Met enige regelmaat komt het echter voor dat partijen een overeenkomst ondertekenen met de benaming stage-overeenkomst of leer-arbeidsovereenkomst terwijl er feitelijk sprake is van een “gewone” arbeidsovereenkomst. Is dat het geval dan heeft dat grote gevolgen: er had minimum loon en vakantietoeslag betaald moeten worden, er had loon moeten worden doorbetaald bij ziekte, er geldt ontslagbescherming en er hadden sociale premies afgedragen moeten worden.
In de wet is niet omschreven wat een stage-overeenkomst is. Wel is in de wet omschreven wat een arbeidsovereenkomst is. Op grond van de wet is sprake van een arbeidsovereenkomst als:
Volgens vaste rechtspraak moet voor het kunnen aannemen van “arbeid” sprake zijn van productieve arbeid. Is er geen sprake van productieve arbeid dan is er dus geen sprake van een arbeidsovereenkomst.
Van productieve arbeid is géén sprake als de arbeid wordt verricht ten behoeve van het uitbreiden van de eigen kennis en ervaring van de leerling, mede met het oog op de voltooiing van de opleiding (HR 29 oktober 1982, ECLI:NL:HR:1982:AC0442 (Hesseling/Ombudsman), HR 14 april 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU9722 (Beurspromovendi), HR 3 mei 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY8742 (Adspirant-registerloodsen).
In 2015 heeft de Hoge Raad bevestigd “dat het er op aankomt of het verrichten van de werkzaamheden van de stagiair in overwegende mate in het belang is van de opleiding die deze volgt” (HR 9 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:3019(Logidex).
Logidex is een bemiddelaar in de logistieke sector die in opdracht van onderwijsinstellingen leerlingen bij bedrijven plaatst, die in verband met hun opleiding werkervaring moeten opdoen. Het hof Amsterdam oordeelt (na vernietiging en verwijzing door de HR) dat de leerlingen géén productieve arbeid verrichtten:
De rechtbank Midden-Nederland (15 februari 2018, JAR 2018/78) oordeelt dat de leerling wél productieve arbeid verricht:
Het Hof Amsterdam (25 juni 2019, JAR 2019/180) oordeelt dat een praktijkovereenkomst gekoppeld aan de opleiding ondernemer horeca/bakkerij geen arbeidsovereenkomst is:
Als uitgangspunt geldt in de rechtspraak dat het feit dat de arbeid productieve waarde heeft niet betekent er geen sprake meer kan zijn van een stage-overeenkomst of een leer-werkovereenkomst. Het leerelement kan ook in dat geval namelijk nog steeds overheersend zijn. Ieder stagebedrijf of leerbedrijf zal wel in meerdere of mindere mate voordeel hebben bij de door de stagiair/leerling verrichte arbeid. Kern blijft echter dat het leerdoel voor de stagiair voorop moet blijven staan.
Beoogt u een stage- of een leerwerkovereenkomst aan te gaan die niet als arbeidsovereenkomst kwalificeert dan doet u er verstandig aan:
Vergeet tenslotte niet dat voor stagiaires sommige arbeidsrechtelijke bepalingen wel gelden zoals de regels die zien op arbeidstijden, arbeidsomstandigheden en gelijke behandeling. Controleer of de stagiair ook onder uw aansprakelijkheidsverzekering valt.
Den Haag branch
Laan van Nieuw Oost-Indië 25A
2593 BJ Den Haag
Postbox 80504
2508 GM Den Haag
Phone: 088 - 336 88 00
Delft branch
Poortweg 4 (entrance)
2612 PA Delft
Postbox 80504
2508 GM Den Haag
Phone: 088 - 336 88 00
Naaldwijk branch
Tiendweg 14
2671 SB Naaldwijk
Postbox 399
2670 AK Naaldwijk
Phone: 088 - 336 88 00