Op 10 juni 2025 heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een nog niet gepubliceerd geschilbesluit genomen in een zaak tussen een aanvrager om kleinverbruikaansluitingen (hierna: ‘de aanvrager’) en de netbeheerder (ACM/24/192719). De uitspraak is juridisch relevant omdat de ACM zich hierin voor het eerst expliciet uitlaat over wat in de huidige juridische lacune nog als een redelijke aansluittermijn geldt voor kleinverbruikersaansluitingen, nu er op dit moment geen concrete wettelijke aansluittermijnen van kracht zijn.
Tot begin 2025 gold op grond van artikel 23, vierde lid, van de Elektriciteitswet 1998 een vaste termijn van 18 weken waarbinnen een netbeheerder een elektriciteitsaansluiting moest realiseren. Die termijn werd echter uit de wet geschrapt na uitspraken van het Hof van Justitie van de EU in de zaken Commissie tegen België (3 december 2020) en Commissie tegen Duitsland (2 september 2021). Het Hof oordeelde dat het vaststellen van aansluitvoorwaarden, waaronder termijnen, een exclusieve bevoegdheid is van de nationale regulerende instantie – in Nederland de ACM – en dus niet van de wetgever.
In reactie hierop publiceerde de ACM in juli 2022 een ontwerp-codebesluit waarin een termijn van 18 weken werd voorgesteld voor kleinverbruikersaansluitingen. Dit werd op 8 juni 2023 definitief vastgesteld in de Netcode. Echter, op 17 september 2024 vernietigde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dit codebesluit, voor zover het de concrete termijnen betrof. Daarmee ontstond een juridisch vacuüm: er was geen wettelijke of codegebonden aansluittermijn meer van kracht.
In het geschil met de netbeheerder stelde de aanvrager dat een aansluittermijn van (in dit specifieke geval) 70 weken onredelijk is. De netbeheerder verweerde zich met het argument dat er sprake was van transportschaarste en dat een netuitbreiding noodzakelijk was. De ACM moest zich dus uitspreken over de vraag wat in deze omstandigheden nog als een redelijke termijn kan worden beschouwd.
De ACM grijpt in haar beoordeling terug op eerdere uitgangspunten (waaronder die in het geschilbesluit WoonFriesland/Liander, ACM/UIT/621975) en stelt dat, bij het ontbreken van een concrete wettelijke termijn, een aansluittermijn van 18 tot 22 weken in beginsel als redelijk wordt beschouwd. Dit sluit aan bij eerdere praktijkervaringen en het inmiddels vernietigde codebesluit. Tegelijkertijd erkent de ACM dat deze termijn kan worden verlengd als er sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals een gebrek aan transportcapaciteit.
De netbeheerder had in dit geval een termijn van 70 weken voorzien voor de realisatie van de aansluitingen. De ACM onderzoekt of deze termijn gerechtvaardigd is op basis van transportschaarste. Daarbij wordt verwezen naar de nieuwe Energiewet, die op 1 januari 2026 in werking treedt. Deze wet voorziet in een regeling waarbij een netbeheerder een aanbod voor een aansluiting mag weigeren zolang er onvoldoende transportcapaciteit beschikbaar is (artikel 3.38, derde lid Energiewet). Hoewel deze bepaling nog niet van kracht is, acht de ACM het wenselijk om hier nu al rekening mee te houden.
De ACM concludeert dat het ontbreken van transportcapaciteit een legitieme reden kan zijn om de aansluittermijn op te schorten. De termijn wordt dan verlengd met de tijd die het redelijkerwijs kost om de benodigde netuitbreidingen te realiseren. In dit geval had de netbeheerder op 15 augustus 2024 aan de aanvrager gemeld dat een netuitbreiding noodzakelijk was. De verwachte opleverdatum van die uitbreiding is 29 september 2025. Daarna zijn nog 3 à 4 weken nodig voor de feitelijke aansluiting.
De ACM rekent vervolgens uit dat de aansluittermijn, exclusief de periode van netuitbreiding (58 weken), neerkomt op ongeveer 12 weken. Dat is korter dan de gebruikelijke 18 tot 22 weken en dus niet onredelijk. De klacht van de aanvrager over de aansluittermijn wordt dan ook ongegrond verklaard.
Hoewel de ACM de netbeheerder in het gelijk stelt wat betreft de redelijkheid van de termijn, krijgt zij wel een tik op de vingers voor de manier waarop zij de transportschaarste heeft onderbouwd. De netbeheerder had pas in maart 2025 – tijdens de geschilprocedure – een formeel congestierapport opgesteld. Volgens de Netcode had zij eerder een vooraankondiging moeten doen en een congestieonderzoek moeten publiceren. De ACM noemt dit een procedureel en communicatief tekortschieten, maar acht het congestierapport inhoudelijk wel overtuigend.
Deze uitspraak is juridisch relevant omdat de ACM zich voor het eerst expliciet uitspreekt over wat in de huidige situatie – zonder concrete wettelijke of codegebonden termijn – nog als een redelijke aansluittermijn geldt. De ACM kiest voor een pragmatische benadering: 18 tot 22 weken is het uitgangspunt, maar bij transportschaarste mag de termijn worden opgeschort. De uitspraak biedt daarmee belangrijke duidelijkheid voor zowel netbeheerders als aanvragers in een tijd van toenemende druk op het elektriciteitsnet.
De inhoud van dit blog is algemeen van aard en er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Indien u concrete vragen hebt of advies wenst, kunt u vrijblijvend telefonisch of per e-mail contact opnemen met Ben Vreugdenhil (ben.vreugdenhil@cees.nl) of een van onze andere specialisten op het gebied van het vastgoedrecht.
Vestiging Den Haag
Laan van Nieuw Oost-Indië 25A
2593 BJ Den Haag
Postbus 80504
2508 GM Den Haag
Tel: 088 - 336 88 00
Vestiging Naaldwijk
Tiendweg 14
2671 SB Naaldwijk
Postbus 399
2670 AK Naaldwijk
Tel: 088 - 336 88 00
